Theo Tam Quốc chí chú của Trần Thọ, Bùi Tùng Chi thì tổ tiên của dòng họ Gia Cát là người họ Cát.[1]

Sách Khổng Minh Gia Cát Lượng nêu quan điểm chữ "Cát" trong họ Gia Cát có nguồn gốc từ dòng dõi của Cát Anh, một tướng theo Trần Thắng khởi nghĩa chống Tần. Cát Anh có công, bị Trần Thắng giết oan. Khi Hán Văn Đế lên ngôi đã sai người tìm dòng dõi Cát Anh và cấp đất Gia làm nơi ăn lộc. Một chi sau này lấy sang họ Gia Cát - ghép chữ "Cát" cũ và đất "Gia".[2]

Đất Gia đến thời Đông Hán thuộc quận Lang Gia (hay Lang Nha), Từ Châu, ngày nay là huyện Nghi Nam, thành phố Lâm Nghi, tỉnh Sơn Đông.